en maakt dingen die altijd blijven bestaan.
Rein Tupker staat al jarenlang bekend als de smid van Soest. Door de tijd heen kreeg het werk van Tupker een eigen gezicht. Van een gewone smid specialiseerde hij zich in sier- en kunstwerken en ontwikkelde zo een unieke stijl die bekend werd in heel Nederland en ver daarbuiten. Het groot smeedijzeren hek in onmiskenbaar de stijl van Rein Tupker staat gastvrij open. Op de eerste etage midden in een prachtige expositieruimte heb ik een gesprek met Rein.
Ambacht
“Wij maken balustrades, hekken,deurknoppen, kandelaars en ga zo maar door. Maar ook grafmonumenten en waterbronnen. Bij alles wat wij maken, staat het ambacht bovenaan. Je kunt ervan uit gaan dat het materiaal gesmeed is en niet kant en klaar aangeschaft. Het is door onze handen gegaan, doorsmeed. Tot aan de boutjes en het gereedschap toe maken wij het liefst alles zelf, dat zie je en dat voel je. Het is doorleefd. Een passie, waar je mee bezield bent. Je gaat van dat product houden, net als van het ambacht.
”Tupker vertelt gepassioneerd over zijn vak, waarbij hij benadrukt dat hij binnen dit familiebedrijf met een team werkt. “Het is onze boterham, maar ook mijn hele leven.” Ongeveer twintig jaar geleden is Tupker begonnen met het werke met brons. “Ik wilde graag waterpartijen maken, maar gewoon ijzer gaat roesten dus zocht ik iets anders. Brons wordt normaal gesproken gegoten, maar ik heb net zo lang geëxperimenteerd dat het me is gelukt om brons te smeden. Ik houd van organische vormen en ben een stuk brons gaan bewerken tot een mooie vorm en zo is mijn eerste aronskelk ontstaan. Dit is nu een handelsmerk geworde
Waar haal jij je inspiratie vandaan?
“De natuur is een belangrijke inspiratiebron. In de natuur klopt alles, de vormen zijn in balans en dat vind ik mooi.” Daarnaast laat Tupker zich graag inspireren door een kunstvorm uit eind negentiende eeuw: de jugendstil of art nouveau. Een decoratieve stijl die zijn oorsprong vindt in de flora en fauna. Vooral gevlochten of woekerende takken zijn herkenbare onderdelen van deze stijl.
“Ik heb voor de restauratie van de basiliek in Hulst een hek ontworpen waarin ik ook een dergelijke tak heb getekend. Ik heb dit ‘de brandende braamstruik’ genoemd omdat een braamstruik een wilde plant is en het paste goed bij de plaats waar het hek moest komen te staan. Sindsdien ben ik dit vaker in hekwerken gaan verwerken en dit speelse element spreekt enorm aan. Het is moeilijk om opdrachten binnen te halen, daarom is het belangrijk om je te onderscheiden. Mijn aronskelken en de brandende braamstruik zijn manieren om dit te doen. En het werkt!”
Passie
Tupker: “Mijn passie is om iets te creëren wat niet alleen functioneel is maar ook mooi om naar te kijken. Het moet persoonlijkheid uitstralen en iets vertellen over de eigenaar. Vaak weten klanten niet precies wat ze willen, maar door samen met de klant te kijken naar voorbeelden en door middel van het gesprek de klant te leren kennen, ontstaat er een idee dat leidt tot een uniek product. Het verschil tussen passie en productie moet te zien zijn.”
Een kunstenaar wordt vaak gekopieerd, heb jij daar ook last van?
“Ik merk dat er een groot verschil zit tussen inspireren en kopiëren. Daarom gaan wij ook vaak naar wedstrijden wereldwijd, om het vakmanschap van anderen te bekijken en onszelf te laten zien.
Wanneer iemand naar aanleiding van een voorbeeld van mij aan het experimenteren gaat en iets eigens maakt, vind ik dat mooi, dat doe ik zelf ook. Maar kopiëren doet pijn.
Vuur
Dit is misschien wel typerend voor passie. Het is het vuur waardoor je dingen durft te ondernemen, nieuwe paden gaat, maar waar je je ook gemakkelijk aan kunt branden en dat doet pijn. Tupker: “Zonder vuur kan ik mijn werk niet doen, vuur zorgt voor de warmte waardoor ik iets kan creëren. Je moet elke millimeter verhitten om die brandende braamstruik te buigen en door het hek heen te laten slingeren. Maar ik moet dat vuur wel goed in de gaten houden, want het kan ook verraderlijk zijn en dan verbrandt het materiaal”
Zonder vuur kan ik mijn werk niet doen
Zie je door de jaren heen een verandering in opdrachtgevers?
“Onze opdrachtgevers veranderen voortdurend. Dat is nu eenmaal zo in dit ambacht. Wij maken dingen die altijd blijven bestaan. Ze gaan niet meer stuk. Ik heb altijd nieuwe klanten nodig. Ik zeg weleens: ‘Ik ben altijd aan het solliciteren.’ Dat vind ik wel het meest lastige van dit vak. Hoe kom je aan klanten? We hebben veel gedaan voor Nederlandse opdrachtgevers in bijvoorbeeld Frankrijk en Spanje. Ik zou graag meer de buitenlandse markt op willen. Daar is de vraag naar siersmeedkunst veel groter dan in Nederland.
Hier hebben we toch iets van: ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’. En de Nederlander heeft er niet zoveel geld voor over. Ze realiseren zich vaak te weinig hoeveel tijd het kost om iets te maken. Daar zitten uren in van gesprekken met de klant, het ontwerpen op papier en daarna de uitvoering.”
Vakbroeders
Inspireren vader en zoon Pascal elkaar?
“Ik zou liever zeggen dat we elkaar versterken. We overleggen samen. We vullen elkaar aan. Pascal werkt anders dan ik. Hij werkt meer met strakke lijnen. Hij past klassieke smeedvormen toe op modern werk. Ik werk organisch. Het is heel prettig dat hij nu veel overneemt. Ik hoef me nu minder met de bedrijfsvoering bezig te houden en kom nu meer toe aan het creëren van nieuwe dingen; iets maken wat meer is dan een functioneel ding. En dat doe ik toch het liefst. Administratie, afspraken maken, plannen, dat is allemaal niets voor mij. Mijn vrouw neemt dat deel voor haar rekening. Zij is al veertig jaar een grote kracht achter mij. Het leuke is dat de vriendin van Pascal ook in onze zaak is gaan werken en de taken van mijn vrouw over gaat nemen.”
Open dagen
Nu de kunstroute en het kunstlint in Soest niet meer bestaan, wil Rein open dagen gaan organiseren, zodat iedereen het werk van hem en Pascal in de grote expositieruimte kan komen bekijken. “Maar eigenlijk is het niet nodig,” zegt Rein. “Wij zijn van maandag tot en met zaterdag open.
Iedereen is de hele dag welkom bij ons: Zuidergracht 50. Achter het smeedijzeren hek.”
VUUR toont geloof en passie van bekende en niet-bekende Soesters. Het tijdschrift verscheen 4x per jaar en wordt uitgegeven door de Protestantse Gemeente Soest.
Reageren niet mogelijk.
